- صلیب احمر (صَ بِ اَ مَ)
صلیب سرخ. نام مؤسسۀ بین المللی است که بمنظور کمک های عمومی در مواقع لازم به کشورها و نواحیی که دچار خسارت مالی و تلفات جانی میشوند بوجود آمده است. نام این مؤسسه در ترکیه به ’هلال احمر’ و در ایران به ’شیر و خورشید سرخ’ بدل شده است. جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران کتابی درباره تشکیل جمعیت خود و همچنین مؤسسۀ صلیب احمر تحت طبعداشته است که از این کتاب مجموعاً سی و شش صفحه به قطع سه ورقی و دو ستونی چاپ شده و سپس طبع آن متوقف مانده است. در این مقدمۀ مختصر اطلاع نسبتاً جامع و مفیدی درباره صلیب احمر درج است که ما خلاصۀ آنرا می نگاریم. در این کتاب ذیل عنوان ’صلیب احمر بین المللی چگونه بوجود آمد’ نوشته اند: صلیب احمر بین المللی که در سال 1864 میلادی پایه گذاری شده است، مستقیماً مولودجنگ های عمومی قرن نوزدهم میلادی است. قبل از استعمال سلاحهای آتشین احتیاج بوجود چنین مؤسساتی کمتر بود و یا به این شدت نبود، ولی پیدایش این سلاح تازه موجب خرابیها و کشتارها و فشارهائی شد که منطقۀ عمل آنها به میدانهای کوچک جنگ انحصار نداشت و عده بسیاری از مردم را با خطر مرگ و جراحات و بیماریهای مسری روبرو می ساخت. برای چاره اندیشی در قبال مضار این عامل مخرب اول بار به پیشوائی نیک مردی سویسی به نام هانری دونان پایه های اولیۀ جمعیت های صلیب احمر گذاشته شد، نه تنها تا امروز بلکه تا هر وقت سخن از اتحادیۀ صلیب احمر در میان باشد، نام این بزرگوار بعنوان پیشاهنگ آن نیت خیر در خاطر همه خواهد ماند. اقدامات این مرد منجر به اجتماع اولین کنفرانس دول اروپائی ’برای اصلاح حال بیماران و مجروحان زمان جنگ’ شد که نخستین قرارنامۀ (کنوانسیون) ژنو را بهمین عنوان نوشتند. اکنون که سخن از پیشاهنگان این سنت خیر در میان است باید قبلاً از آن ’خاتون فانوس بدست’، یعنی از فلورانس نای تینگل نام برد. این زن نیکوکار در سال 1820 میلادی در ایتالیا متولد شد، اما همه ایام جوانی را در انگلستان بسر برد. هجده سال بیش نداشت که متوجه شد او را برای کار بزرگی آفریده اند. خود او گفته است: ’خدا در هفتم فوریۀ 1838 میلادی مرا بخدمت خود برگزید. وی ابتدا خواست که در بیمارستان یکی از ولایات شمالی انگلیس مشغول کار شود، اما وضع پرستاری و پرستاران در آن وقت چنان بدنام بود که مادرش راضی نشد. وی ناچار مدتی در انگلستان و سایر نقاط اروپا به تحصیل و مطالعه در وضع پرستاران و بیماران پرداخت و چون در سال 1853 میلادی به انگلستان بازگشت، ریاست بیمارستان کوچکی را که مخصوص به زنان بود به او سپردند و او بیدرنگ به تربیت پرستار مشغول شد، اما جنگ کریمه کار او را ناتمام گذاشت. در سال 1854 میلادی جنگ کریمه ورد زبان اروپائیان بود. انگلیس ها و فرانسویها و ترکان عثمانی متفقاً با روس ها می جنگیدند، و برای سربازان زخمی وسیلۀپرستاری نداشتند. از طرفی تیفوس هم میدانهای جنگ رافراگرفته بود. در این وقت وزیر جنگ که دوست فلورنس بود به او نامه ای نوشت و خواهش کرد که به شبه جزیره کریمه برود و کار پرستاری از زخمی ها را سر و صورتی بدهد. با وجود مخالفت ادارۀ طبی لشکری که می گفت این نوع کارها مناسب زنان نیست و با وجود تأخیر و تردیداولیای امور، فلورانس به میدان جنگ شتافت و با مهربانی و مهارت خود هزاران سرباز را از مرگ نجات داد. شب ها چراغ بدست در میدانهای جنگ بدنبال زخمی ها می گشت. در کریمه دیگر سخن از ملیت واحد نبود، صحبت از نوع انسان بود که در خطر مرگ افتاده است. در اندک زمانی پرستاری ده هزار سرباز بیمار بعهدۀ او محول شد. پس ازسه ماه و با شبانه روزی 20 ساعت کار شمارۀ مردگان از چهل ودو درصد به دو درصد تقلیل یافت، و این پیشرفت ثمرۀ نظم و ترتیب، پاکیزگی، حسن اداره، رعایت قواعدصحت و بالاخره عشق فلورانس نای تینگل به کار بود، اما ’هانری دونان’ سویسی که بسال 1828 میلادی در ژنو متولد شد تاجر جهانگردی بود که سال 1859 میلادی میدانهای جنگ سولفرینو را دید. این جنگ بین فرانسویان و ساردها از یک طرف و اطریشی ها از طرف دیگر برپا بود. 24 ژوئن این سال جنگ سختی در حوالی قریه ای به نام سولفرینو در جنوب دریاچۀ ’گارد’ درگرفت. هانری دونان اتفاقاً در چنین روزی به شهر ’کاستیک لیون’ در چهار پنج کیلومتری سولفرینو وارد شد و بدین طریق توانست شاهد میدان جنگ باشد. بعدازظهر این روز اطریشی های شکست خورده از قری و قصبات عقب نشینی میکردند و تا آنجا که میتوانستند زخمی ها را با خود می بردند. بسیاری از زخمی ها در شهر ’کاستیک لیون’ باقی ماندند و این شهر زیبا با کلیساهای سفید و مرمریش به یک بیمارستان نظامی مبدل گشت. دونان که در کوچه های شهر گردش میکرد، خواست یکی از کلیساها را دیدن کند، درآنجا با منظرۀ رقت آوری روبرو گشت. زخمی ها راهروها و نیمکت های نماز درون کلیسا را پوشانده بودند. هانری دونان با مشاهدۀ این وضع بیاد همان ’خاتون چراغ بدست’ افتاد که در میدان های جنگ کریمه آن همه فداکاری کرد و نام نیکی از خود بیادگار گذاشت. هانری دونان فوراً شروع به کار کرد و از چند تن خارجیانی که در شهربودند دسته ای ترتیب داد و به زخم بندی و جابجا کردن مجروحان پرداخت. برای زخم بندی وسایل مورد احتیاج در شهر یافت نمیشد و او ناچار شد کالسکه چی خود را به برسیا بفرستد و وسایل زخم بندی را از آنجا تهیه کند، حتی توتون زخمی ها را نیز آماده میکرد، چون همه زخمی ها چپق می کشیدند و از طرفی بوی توتون هوای زنندۀ درمانگاههای موقت را که همان کلیساها و ساختمانهای دولتی بود قابل تحمل میساخت و از ورود مگسها هم ممانعت میکرد. روزهای آخر که در میدانهای جنگ جز جسد کشته ها و خونهای لخته لخته و سلاحهای از کار افتاده و اسب های مرده چیزی نمانده بود، دونان بدین فکر بود که اگر زودتر به داد این اجساد میرسیدند شاید بدین صورت نمی مردند. این فکر هرگز از سر هانری دونان بیرون نرفت. دونان به همه دوستان خود درژنو و ایتالیا نامه نوشت و کمک خواست و بدنبال این تقاضا در اغلب شهرهای سویس و ایتالیا جمعیت های خیریه ای تشکیل شد و توتون و وسایل زخم بندی که میرسید به تساوی میان پیروان مذاهب گوناگون و ملیت های مختلف تقسیم میشد. دونان همیشه بدین فکر بود که آیا ممکن نیست در هر کشوری ’جمعیتی برای کمک به زخمیها’ ایجاد کردتا هنگام صلح داوطلبانه خود را با وسایل لازم مجهز کند و هنگام جنگ بکمک زخمیها بشتابد؟ و آیا ممکن نیست این جمعیت ها را با یک رابطۀ بین المللی به یکدیگر پیوست و هر ملتی را واداشت که هنگام جنگ به کمک زخمیهای خودی و خارجی بپردازد. آن روزها هانری دونان هر جا میرفت و به هر کاری دست میزد، تنها فکرش همین بود:ایجاد این اتحاد مقدس بین ملتها و واداشتن آنان به همکاری برای نجات سربازان زخمی میدانهای جنگ... جنگ سولفرینو پایان یافت و دونان و یارانش به کشورهای خود بازگشتند و همه آن دردها فراموش شد، ولی سه سال بعد کتاب ’یادبودی از سولفرینو’ منتشر شد که هانری دونان خواسته بود در آن کتاب مردم را از دردها و زجرهائی که در سولفرینو دیده بود آگاه سازد. هنگامی که هانری دونان مشغول تهیۀ کتاب خود بود و طرح اتحادیۀ بین المللی صلیب احمر را میریخت، در ایتالیا یک پزشک نظامی به نام ’فردیناند پالاچیانو و در فرانسه داروسازی به نام ’هانری آرو’ بدین فکر بودند که دولتها را هنگام جنگ وادار به معالجه و احترام متقابل به زخمیها و بیماران حریف کنند. یادبودی از سولفرینو که در سال 1862 میلادی منتشر شد برای نشان دادن این احتیاج جدی بوجود یک سازمان امداد بین المللی برای مداوای زخمی های زمان جنگ بود و چنان بسرعت انتشار یافت و به زبانهای مختلف ترجمه شد که دو سال بعد وقتی نمایندگان همه دول اروپائی برای نوشتن اولین کنوانسیون ژنو فراهم آمدند، همه می دانستند چه میخواهند و باید چه کنند. کمیتۀ پنج نفری: مؤثرترین پاسخ به ندای هانری دونان از شهر ژنو داده شد و صلیب احمر را برای جهان بوجود آورد. در نهم فوریۀ 1863 میلادی یکی از جمعیت های خیریۀ ژنو به نام جمعیت فوائد عامه به درخواست رئیس خود گوستاو موانیه تشکیل جلسه داد تا درباره پیشنهاد هانری دونان مطالعه کند. حضار یک کمیتۀ پنج نفری را از میان خود انتخاب کردند و این مأموریت را به آنان محول ساختند. این پنج تن: هانری دونان، گوستاو موانیه، ژنرال دوفور، لوئی آپی یا و تئودور مونوار بودند. هانری دونان پسر یکی از اعضای شورای شهرداری بود و هنگام تحصیل عضو جمعیتی شد که به مستمندان کمک میکرد. سپس خود ’اتحادیۀ جوانمردان مسیحی ژنو’ را تشکیل داد که به تشکیلات ’جوانمردان’ و ’عیاران’ ما در قرون اول اسلامی شباهت بسیار داشت، اما مؤسس واقعی صلیب احمر گوستاو موانیه است. وی علاوه بر قانون دانی ریاست همان جمعیت فوائد عامه را داشت که اعضای آن ژنرال دوفور و دیگران بودند. عضویت این ژنرال در آن جمعیت موجب کمال اشتهار و باعث کسب شهرت فراوانی برای جمعیت شد. چون همین مرد بسال 1847 میلادی فرمانده قوای سویس بود، از بسیاری از جنگهای داخلی ممانعت کرد. دو تن دیگر این کمیتۀ پنج نفری از بزرگترین اطبای ژنوبودند و هر دو در همان ایام جنگ سولفرینو تشکیلات وسیعی را برای کمک به زخمی های میدانهای جنگ اداره میکردند. هدف این کمیتۀ پنج نفری ایجاد یک جمعیت امدادی در ژنو یا در سویس نبود، از همان لحظۀ اول نقشۀ آنان ایجاد یک جمعیت بین المللی بود. می خواستند در هر مملکتی جمعیتی برای این هدف تشکیل شود و با حمایت دولت محلی کار خود را ادامه بدهد. برای اجرای این هدف ناچار می بایست مستقیماً برؤسای دول مراجعه کرد و از آنان دعوت بعمل آورد، و این کار ساده ای نبود. باز اگر خود دولت فدرال سویس به این کار اقدام میکرد مهم نبود ولی کمیتۀ پنج نفری ناچار بود خودش اقدام کند. به این طریق هانری دونان براه افتاد و به آستانۀ دربار سلاطین اروپا کتاب خود را بعنوان پیامی برای ایجاد صلیب احمر بین المللی هدیه می ساخت. در همه جا او رابا آغوش باز پذیرفتند و دعوت او را اجابت کردند. درغیاب او، همکارانش در کار تهیۀ این نقشه بودند که درخواست های کتاب ’یادبودی از سولفرینو’ را بعنوان طرح کار نمایندگان دولی که دونان دعوتشان خواهد کرد بصورت جداگانه ای اساس کار قرار دهند و امیدوار بودند نمایندگان دولی که دعوت دونان را پذیرفته اند بزودی فراهم آیند و پایه های اصلی کار صلیب احمر را بگذارند. انتظار آنان چندان طولانی نشد و تنها چند ماه پس از اولین دورۀ اجلاسیۀ کمیتۀ پنج نفری بدعوت همین کمیته کنگرۀ بزرگی با شرکت سی وشش تن نماینده از طرف شانزده دولت اروپائی در ژنو تشکیل شد. و در همین کنگره بود که اولین قرار نامۀ (کنوانسیون) ژنو نوشته شد.
قرارنامه های بین المللی: کنوانسیون اول ژنو - نمایندگانی که از شانزده دولت اروپائی بدعوت کمیتۀ پنج نفری در اکتبر 1863 میلادی در ژنو حاضر شدند، نمایندگان رسمی دولتهای خود نبودند و حق امضای یک عهدنامۀ بین المللی و یا یک قرارنامه را نداشتند، ولی در این کنگره با وجود چنین نقصی که داشت اغلب مسائل اساسی حل شد. طرح اولیۀ کنوانسیون ژنو درباره حمایت سربازان زخمی در میدان جنگ و بی طرف بودن عمارات و وسائل نقلیه مربوط به بیمارستان ها و بنگاههای صحی لشکری مورد تصویب همه قرار گرفت و با این اصل موافقت به عمل آمد که در هر مملکتی یک کمیتۀ ملی برای حفاظت سربازان زخمی زمان جنگ تأسیس بشود و در زمان صلح زمینه های کار خود را فراهم کند. و نیز صلیب سرخ بعنوان علامت مشخص تمام این مؤسسات و کارمندان آنها در زمان صلح و جنگ شناخته شد. و به این طریق پایه های اولیۀ صلیب سرخ ریخته شد. بخصوص که اعضای کنگره اجتماعی خود را به نام ’کنگرۀ بین المللی’ اعلام کردند و مسائل مورد اتفاق خود را بعنوان تقاضای این کنگرۀ بین المللی اعلام داشتند. روی همین تقاضا شورای دولتی مملکت سویس در سال بعد از دولت های اروپا دعوت کرد که با اعزام نمایندگان خودو با توشیح قرارنامه های که مورد موافقت کنگرۀ بین المللی قرار گرفته بود، به کار صلیب سرخ رسمیت بدهند. و این اجتماع ثانوی که در تاریخ اوت 1864 میلادی در ژنوتشکیل شد به نام ’کنفرانس دیپلوماتیک’ معروف شده است. در این کنفرانس همان شانزده دولت اروپائی نمایندگان خود را با اختیارات کافی اعزام داشتند. روز هشتم اوت کنفرانس در یکی از تالارهای شهرداری ژنو افتتاح یافت. نمایندگان دولت های بادن، بلژیک، دانمارک، اسپانیا، فرانسه، هسه، ایتالیا، هلند، پرتغال، پروس، سویس، ورتمبرک در روز اول و دولتهای اتازونی، انگلستان، سوئد، وساکس در روز بعد معرفی شدند و به این طریق کنفرانس بیش از آنچه انتظار میرفت ابهت و رسمیت یافت. موانیه که بعنوان رئیس آن کمیتۀ بین المللی در این کنفرانس بزرگترین نقشها را بازی کرد و متن آخری کنوانسیون اول ژنو نیز دست نوشتۀ اوست درخواست های آن کمیته را که در سال پیش تشکیل یافته بود به اطلاع حضار رساند، و کنفرانس دیپلوماتیک در طول پانزده روز پس ازبحث و شور و تدقیق کافی اولین قرارنامۀ ژنو را درباره ’حمایت و اصلاح حال سربازان زخمی در میدانهای جنگ’ در 5 ماده امضاء کرد وکمیتۀ بین المللی مذکور را بعنوان پایۀ تشکیلات صلیب احمر به رسمیت شناخت. علامت شاخصۀ مؤسسات و جمعیت هائی که براساس این قرارنامه تشکیل میشدند صلیب سرخ بر روی متن سفید بود و تمام دول امضاکننده آن را پذیرفتند، ولی در جنگهای بالکان میان عثمانی و صربستان که منتهی به جنگ روس و عثمانی شد دولت عثمانی اعلام داشت که بجای صلیب سرخ، هلال سرخ استعمال خواهد کرد و از طرف روسیه نیز این امر مورد قبول واقع شد و بعدهادر سال 1906- 1907 میلادی در مجامع بین المللی نیز رسمیت پیدا کرد. و دولت ایران شیر و خورشید سرخ را بجای صلیب سرخ برای مشخص کردن مؤسسات بهداری لشکر پیشنهاد کرد، اما قرارنامه های بعدی بترتیب از این قرار بود. در سال 1899 در 29 ژوئیه کنفرانسی در لاهه تشکیل شد و نمایندگان دول حاضر در کنفرانس مواد قرارنامۀ اول ژنو (سال 1864 میلادی) را که منحصراً مربوط به جنگ های زمینی بود شامل جنگ های دریائی نیز کردند. کنفرانس دیگری در لاهه در 20 دسامبر1904 میلادی تشکیل شد و امتیازاتی برای کشتی های مریضخانه قائل شد و مهمتر از همه اینها در ششم ژوئیه 1906 کنفرانس بزرگی در ژنو منعقد گشت تا در مواد کنوانسیون اول ژنو تجدید نظر به عمل آورد. این کنفرانس که به ’کنفرانس تجدید نظر’ معروف شده است کنوانسیون اول ژنو را بسط و توسعه داد و شامل تمام مواردی ساخت که در طول سالهای پیش بصورتهای جداگانه مورد موافقت کنفرانس های بین المللی قرار گرفته بود.
چگونگی ایجاد اتحادیۀ بین المللی صلیب احمرها: کنفرانس های بین المللی صلیب احمر که بدین طریق هر چند سال در یکی از شهرهای اروپا: پاریس، لندن، لاهه و ژنو تشکیل میشد، کمک قابل توجهی نه تنها به ایجاد تفاهم مشترک میان نمایندگان دول میکرد، بلکه عامل مؤثری در تحکیم اساس و بنیان جمعیت های ملی صلیب احمر دولت هایی بود که کنفرانس های بین المللی در پایتخت هاشان تشکیل میشد. از سال 1864 تا 1914 میلادی در طول 50 سال بیش از ده بار کنفرانسهای بین المللی صلیب احمر در شهرهای مختلف دائر گشت و مقررات قرارنامه (کنوانسیون) های ژنو شامل همه وسائل بهداشتی از ساکن و متحرک، انسانی و غیرانسانی گشت، و جمعیتهای ملی صلیب احمر در این سالها در راه تکمیل و تکامل خود شتاب روزافزون داشتند. در جنگ بزرگ 1918- 1914 میلادی بزرگ ترین نقشی که کمیتۀ بین المللی صلیب احمر به عهده داشت، ایجاد وسیلۀ ارتباطی میان اسیران جنگی ممالک مختلف با خانه و زاد و بومشان بود. صدها هزار نفر از این راه در دوران ناراحتیهای اقامتگاههای اجباری با دریافت اخبار خانه و مسکنشان دلشاد میماندند. و نیز مبادلۀ بیماران و مبادلۀ اسرا از بزرگترین اقداماتی بود که فقط و فقط به ابتکار کمیتۀ بین المللی صلیب احمرها به نتیجه رسید. در پایان جنگ بین الملل اول رئیس بزرگترین صلیب احمر آن زمان، یعنی هنری دیویسن رئیس صلیب احمر امریکا، به کمک رئیس جمهور امریکا (ویلسون) از چهار دولت بزرگ جنگجوی روز یعنی انگلیس، فرانسه، ایتالیا و ژاپن دعوتی به عمل آورد تا سر و صورتی به کار صلیب احمرها در زمان صلح بدهند. این کمیتۀ پنج نفری جدید غیر از کمیتۀ پنج نفری سال 1863 میلادی بود که از مردم سادۀ ژنو تشکیل میشد. نمایندگان این کمیته هر کدام نمایندۀ یکی از دول فاتح بزرگ بودند. مقدمات کار که فراهم شد به دعوت همین کمیته در ماه آوریل 1919 میلادی کنفرانس بزرگی از معروفترین پزشکهای ممالک مختلف در شهر کان تشکیل یافت تا اساسی برای کار صلیب احمر در زمان صلح داده شود. در همین کنفرانس بزرگ بود که پایۀ (لیگ) یعنی ’اتحادیۀ بین المللی صلیب احمرها’ ریخته شد، و در 5 ماه مه 1919 در پاریس شروع به کار کرد. اتحادیۀ صلیب احمرها که در پایان اولین سال تأسیس خود بیست و شش عضو بیشتر نداشت، اکنون شصت و پنج عضو دارد. هر جمعیت ملی صلیب احمر برای اینکه بتواند عضو اتحادیه بشود باید هم بوسیلۀ دولت خود به رسمیت شناخته شود و هم بوسیلۀ اتحادیه. شورای حکام اتحادیۀ صلیب احمرها عبارت است از اجتماع نمایندگان تمام جمعیتهای عضو و از میان این عده یک عده 12 نفری به عنوان شورای اجرائیۀ اتحادیه انتخاب میشوند. کنفرانس بین المللی صلیب احمرها دو سال یک بار در یکی از ممالک عضو تشکیل می یابد و به کارهای اتحادیه رسیدگی میکند و شورای اجرائیه سالی دو بار. و اجراکننده دستورهای این شورا، دارالانشای اتحادیه است که با ریاست منشی کل اتحادیه اجرای وظیفه میکند. این مقررات اتحادیۀ بین المللی صلیب احمرهاست که در سال 1919 میلادی تأسیس شده و تاکنون به کار خود ادامه میدهد. و اما هدفهای آن گذشته از مأموریتهای زمان جنگ، عبارت است از تأمین سلامتی و بهداشت، جلوگیری ازبیماریها و کاهش رنج بشر بطور کلی. فعالیتهای اتحادیه برای رسیدن به این هدفها در چهار رشتۀ اساسی ادامه می یابد: اول - امداد، در موارد سوانح غیرمترقبه یعنی زلزله ها، سیلها، حریقها و امثال آنها. دوم - بهداشت،برای جلوگیری از امراض ناشی از فقر و تنگدستی و بیماریهای مسری. سوم - تربیت پرستار، برای ایجاد درمانگاهها و بیمارستانهای ثابت و سیار بمنظور تأمین بهداشت مردم. چهارم - جوانان، برای آشنا ساختن کودکان و جوانان به فعالیتهای انسان دوستانه و آشنا ساختن آنان به فعالیتهای اجتماعی نوع پرستانه. این بود خلاصه ای از هدفها و تشکیلاتی که اولین بار در سال 1919 میلادی برای اتحادیۀ بین المللی صلیب احمرها در نظر گرفته شد. اتحادیه از آن تاریخ تاکنون مرتباً به کار خود ادامه داده است و روزبه روز بر وسعت و اهمیت آن افزوده و امروز همچنان که جامعۀ ملل متفق بزرگترین ارگان بین المللی بخاطر تأمین صلح و سلام بشریت است، اتحادیۀ بین المللی صلیب احمرها نیز تنها تشکیلاتی است که چه در جنگ و چه در صلح برای تقلیل آلام بشری و تأمین سلامتی و شادمانی در روی کرۀ ارض شبانه روز کار میکند. جمعیت های ملی صلیب احمر و هلال احمر و شیر و خورشید سرخ همه بر روی همین اساس و بنیان و همه بخاطر اجرای همین هدفهای ملی و بین المللی تأسیس یافته اند و امروز در هیچ جای زمین کسی را نمیتوان یافت که خود را از حمایت بنگاهها و مؤسسات وسیع صلیب احمر و شعب آن بی نیاز بیند و نسبت به آن ناآشنا و بیگانه بماند
قرارنامه های بین المللی: کنوانسیون اول ژنو - نمایندگانی که از شانزده دولت اروپائی بدعوت کمیتۀ پنج نفری در اکتبر 1863 میلادی در ژنو حاضر شدند، نمایندگان رسمی دولتهای خود نبودند و حق امضای یک عهدنامۀ بین المللی و یا یک قرارنامه را نداشتند، ولی در این کنگره با وجود چنین نقصی که داشت اغلب مسائل اساسی حل شد. طرح اولیۀ کنوانسیون ژنو درباره حمایت سربازان زخمی در میدان جنگ و بی طرف بودن عمارات و وسائل نقلیه مربوط به بیمارستان ها و بنگاههای صحی لشکری مورد تصویب همه قرار گرفت و با این اصل موافقت به عمل آمد که در هر مملکتی یک کمیتۀ ملی برای حفاظت سربازان زخمی زمان جنگ تأسیس بشود و در زمان صلح زمینه های کار خود را فراهم کند. و نیز صلیب سرخ بعنوان علامت مشخص تمام این مؤسسات و کارمندان آنها در زمان صلح و جنگ شناخته شد. و به این طریق پایه های اولیۀ صلیب سرخ ریخته شد. بخصوص که اعضای کنگره اجتماعی خود را به نام ’کنگرۀ بین المللی’ اعلام کردند و مسائل مورد اتفاق خود را بعنوان تقاضای این کنگرۀ بین المللی اعلام داشتند. روی همین تقاضا شورای دولتی مملکت سویس در سال بعد از دولت های اروپا دعوت کرد که با اعزام نمایندگان خودو با توشیح قرارنامه های که مورد موافقت کنگرۀ بین المللی قرار گرفته بود، به کار صلیب سرخ رسمیت بدهند. و این اجتماع ثانوی که در تاریخ اوت 1864 میلادی در ژنوتشکیل شد به نام ’کنفرانس دیپلوماتیک’ معروف شده است. در این کنفرانس همان شانزده دولت اروپائی نمایندگان خود را با اختیارات کافی اعزام داشتند. روز هشتم اوت کنفرانس در یکی از تالارهای شهرداری ژنو افتتاح یافت. نمایندگان دولت های بادن، بلژیک، دانمارک، اسپانیا، فرانسه، هسه، ایتالیا، هلند، پرتغال، پروس، سویس، ورتمبرک در روز اول و دولتهای اتازونی، انگلستان، سوئد، وساکس در روز بعد معرفی شدند و به این طریق کنفرانس بیش از آنچه انتظار میرفت ابهت و رسمیت یافت. موانیه که بعنوان رئیس آن کمیتۀ بین المللی در این کنفرانس بزرگترین نقشها را بازی کرد و متن آخری کنوانسیون اول ژنو نیز دست نوشتۀ اوست درخواست های آن کمیته را که در سال پیش تشکیل یافته بود به اطلاع حضار رساند، و کنفرانس دیپلوماتیک در طول پانزده روز پس ازبحث و شور و تدقیق کافی اولین قرارنامۀ ژنو را درباره ’حمایت و اصلاح حال سربازان زخمی در میدانهای جنگ’ در 5 ماده امضاء کرد وکمیتۀ بین المللی مذکور را بعنوان پایۀ تشکیلات صلیب احمر به رسمیت شناخت. علامت شاخصۀ مؤسسات و جمعیت هائی که براساس این قرارنامه تشکیل میشدند صلیب سرخ بر روی متن سفید بود و تمام دول امضاکننده آن را پذیرفتند، ولی در جنگهای بالکان میان عثمانی و صربستان که منتهی به جنگ روس و عثمانی شد دولت عثمانی اعلام داشت که بجای صلیب سرخ، هلال سرخ استعمال خواهد کرد و از طرف روسیه نیز این امر مورد قبول واقع شد و بعدهادر سال 1906- 1907 میلادی در مجامع بین المللی نیز رسمیت پیدا کرد. و دولت ایران شیر و خورشید سرخ را بجای صلیب سرخ برای مشخص کردن مؤسسات بهداری لشکر پیشنهاد کرد، اما قرارنامه های بعدی بترتیب از این قرار بود. در سال 1899 در 29 ژوئیه کنفرانسی در لاهه تشکیل شد و نمایندگان دول حاضر در کنفرانس مواد قرارنامۀ اول ژنو (سال 1864 میلادی) را که منحصراً مربوط به جنگ های زمینی بود شامل جنگ های دریائی نیز کردند. کنفرانس دیگری در لاهه در 20 دسامبر1904 میلادی تشکیل شد و امتیازاتی برای کشتی های مریضخانه قائل شد و مهمتر از همه اینها در ششم ژوئیه 1906 کنفرانس بزرگی در ژنو منعقد گشت تا در مواد کنوانسیون اول ژنو تجدید نظر به عمل آورد. این کنفرانس که به ’کنفرانس تجدید نظر’ معروف شده است کنوانسیون اول ژنو را بسط و توسعه داد و شامل تمام مواردی ساخت که در طول سالهای پیش بصورتهای جداگانه مورد موافقت کنفرانس های بین المللی قرار گرفته بود.
چگونگی ایجاد اتحادیۀ بین المللی صلیب احمرها: کنفرانس های بین المللی صلیب احمر که بدین طریق هر چند سال در یکی از شهرهای اروپا: پاریس، لندن، لاهه و ژنو تشکیل میشد، کمک قابل توجهی نه تنها به ایجاد تفاهم مشترک میان نمایندگان دول میکرد، بلکه عامل مؤثری در تحکیم اساس و بنیان جمعیت های ملی صلیب احمر دولت هایی بود که کنفرانس های بین المللی در پایتخت هاشان تشکیل میشد. از سال 1864 تا 1914 میلادی در طول 50 سال بیش از ده بار کنفرانسهای بین المللی صلیب احمر در شهرهای مختلف دائر گشت و مقررات قرارنامه (کنوانسیون) های ژنو شامل همه وسائل بهداشتی از ساکن و متحرک، انسانی و غیرانسانی گشت، و جمعیتهای ملی صلیب احمر در این سالها در راه تکمیل و تکامل خود شتاب روزافزون داشتند. در جنگ بزرگ 1918- 1914 میلادی بزرگ ترین نقشی که کمیتۀ بین المللی صلیب احمر به عهده داشت، ایجاد وسیلۀ ارتباطی میان اسیران جنگی ممالک مختلف با خانه و زاد و بومشان بود. صدها هزار نفر از این راه در دوران ناراحتیهای اقامتگاههای اجباری با دریافت اخبار خانه و مسکنشان دلشاد میماندند. و نیز مبادلۀ بیماران و مبادلۀ اسرا از بزرگترین اقداماتی بود که فقط و فقط به ابتکار کمیتۀ بین المللی صلیب احمرها به نتیجه رسید. در پایان جنگ بین الملل اول رئیس بزرگترین صلیب احمر آن زمان، یعنی هنری دیویسن رئیس صلیب احمر امریکا، به کمک رئیس جمهور امریکا (ویلسون) از چهار دولت بزرگ جنگجوی روز یعنی انگلیس، فرانسه، ایتالیا و ژاپن دعوتی به عمل آورد تا سر و صورتی به کار صلیب احمرها در زمان صلح بدهند. این کمیتۀ پنج نفری جدید غیر از کمیتۀ پنج نفری سال 1863 میلادی بود که از مردم سادۀ ژنو تشکیل میشد. نمایندگان این کمیته هر کدام نمایندۀ یکی از دول فاتح بزرگ بودند. مقدمات کار که فراهم شد به دعوت همین کمیته در ماه آوریل 1919 میلادی کنفرانس بزرگی از معروفترین پزشکهای ممالک مختلف در شهر کان تشکیل یافت تا اساسی برای کار صلیب احمر در زمان صلح داده شود. در همین کنفرانس بزرگ بود که پایۀ (لیگ) یعنی ’اتحادیۀ بین المللی صلیب احمرها’ ریخته شد، و در 5 ماه مه 1919 در پاریس شروع به کار کرد. اتحادیۀ صلیب احمرها که در پایان اولین سال تأسیس خود بیست و شش عضو بیشتر نداشت، اکنون شصت و پنج عضو دارد. هر جمعیت ملی صلیب احمر برای اینکه بتواند عضو اتحادیه بشود باید هم بوسیلۀ دولت خود به رسمیت شناخته شود و هم بوسیلۀ اتحادیه. شورای حکام اتحادیۀ صلیب احمرها عبارت است از اجتماع نمایندگان تمام جمعیتهای عضو و از میان این عده یک عده 12 نفری به عنوان شورای اجرائیۀ اتحادیه انتخاب میشوند. کنفرانس بین المللی صلیب احمرها دو سال یک بار در یکی از ممالک عضو تشکیل می یابد و به کارهای اتحادیه رسیدگی میکند و شورای اجرائیه سالی دو بار. و اجراکننده دستورهای این شورا، دارالانشای اتحادیه است که با ریاست منشی کل اتحادیه اجرای وظیفه میکند. این مقررات اتحادیۀ بین المللی صلیب احمرهاست که در سال 1919 میلادی تأسیس شده و تاکنون به کار خود ادامه میدهد. و اما هدفهای آن گذشته از مأموریتهای زمان جنگ، عبارت است از تأمین سلامتی و بهداشت، جلوگیری ازبیماریها و کاهش رنج بشر بطور کلی. فعالیتهای اتحادیه برای رسیدن به این هدفها در چهار رشتۀ اساسی ادامه می یابد: اول - امداد، در موارد سوانح غیرمترقبه یعنی زلزله ها، سیلها، حریقها و امثال آنها. دوم - بهداشت،برای جلوگیری از امراض ناشی از فقر و تنگدستی و بیماریهای مسری. سوم - تربیت پرستار، برای ایجاد درمانگاهها و بیمارستانهای ثابت و سیار بمنظور تأمین بهداشت مردم. چهارم - جوانان، برای آشنا ساختن کودکان و جوانان به فعالیتهای انسان دوستانه و آشنا ساختن آنان به فعالیتهای اجتماعی نوع پرستانه. این بود خلاصه ای از هدفها و تشکیلاتی که اولین بار در سال 1919 میلادی برای اتحادیۀ بین المللی صلیب احمرها در نظر گرفته شد. اتحادیه از آن تاریخ تاکنون مرتباً به کار خود ادامه داده است و روزبه روز بر وسعت و اهمیت آن افزوده و امروز همچنان که جامعۀ ملل متفق بزرگترین ارگان بین المللی بخاطر تأمین صلح و سلام بشریت است، اتحادیۀ بین المللی صلیب احمرها نیز تنها تشکیلاتی است که چه در جنگ و چه در صلح برای تقلیل آلام بشری و تأمین سلامتی و شادمانی در روی کرۀ ارض شبانه روز کار میکند. جمعیت های ملی صلیب احمر و هلال احمر و شیر و خورشید سرخ همه بر روی همین اساس و بنیان و همه بخاطر اجرای همین هدفهای ملی و بین المللی تأسیس یافته اند و امروز در هیچ جای زمین کسی را نمیتوان یافت که خود را از حمایت بنگاهها و مؤسسات وسیع صلیب احمر و شعب آن بی نیاز بیند و نسبت به آن ناآشنا و بیگانه بماند
